Vì vậy, theo thiển ý, công việc phải làm trước hết trong ngày là coi chừng bộ óc ta làm việc. Ai là người trong chúng ta sống 24 giờ một ngày? Tôi nói sống đó, không phải là sống cho có, sống sao cũng được đâu. Điều thứ nhì là phải vừa đọc vừa suy nghĩ.
trọng chương trình là một cách vừa phải, sống một cách không quá khắc khổ, mà cũng không thả lỏng quá, là một việc không dễ dàng lắm như những người thiếu từng trải thường tưởng lầm đâu. Nhưng ngay khi ông khép cửa, thì trí óc của ông, đã mệt nhọc gì đâu bỗng hoá ra lười biếng. Bảo rằng trí óc bạn không thể tập trung vào một tư tưởng là không có căn cứ.
Ai là người trong chúng ta không tự nhủ rằng: "khi nào có thêm chút thì giờ, sẽ làm việc này, việc nọ"? Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Và thưa bạn, có lẽ bạn là một thư kí công ty địa ốc, bạn ghét nghệ thuật, muốn bồi dưỡng tâm hồn bất diệt mà không thể yêu công việc thư ký của bạn được vì nó đáng chán lắm?
Nghệ thuật là cao quý, nhưng không phải là cao quý nhất. Tiểu thuyết đó là cuốn Aurora Leigh mà tác giả là E. Mặc dầu vậy, ông ta vẫn nhất định coi những giờ làm việc từ 10 giờ sáng đến 6 giờ chiều là khoảng thời gian chính trong ngày, còn 10 giờ trước và 6 giờ sau khoảng đó là phụ, chỉ như một đoạn mở và một đoạn kết vậy thôi.
Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích. Về điểm đó, tôi không cho rằng một thất bại vẻ vang lại hơn một thành công nho nhỏ. Không có gì xảy ra tới thân thể, tâm hồn ta mà không đi qua bộ óc của ta, ta thấy vui hay buồn cũng nhờ óc, nên kiểm soát trí óc là việc quan trọng nhất.
Nếu phân tích kỹ thêm lòng mong mỏi, bồn chồn đó thì ta sẽ thấy nguyên do ở điều này: ta luôn luôn tự cho là phải làm thêm cái gì ngoài bổn phận của ta. Bỏ qua lời tôi là bỏ qua lời khuyên quý báu nhất đấy. Tiền thuê nhà lại tăng nữa.
Mà thái độ của thầy là điều quan trọng nhất. Và cũng không có hình phạt. Người ta không phải lúc nào cũng gắng sức hoài được".
Đó là trường hợp mà hoàn cảnh buộc bạn phải có năng lực rất cao để tự điều khiển một cách chuyên chế. Thời giờ quý hơn tiền bạc nhiều. Câu châm ngôn đó chưa đúng hẳn.
Nếu buổi sáng, bạn bước lên xe với cặp tạ để luyện bắp thịt hoặc trọn bộ Bách khoa mười cuốn để học thêm, thì người ta chú ý đến bạn ngay. Và khi đọc xong bạn thành thật tự hỏi còn ghét thơ nữa không? Tôi đã biết nhiều người đọc xong rồi, tự nhận rằng từ trước oán thơ là hoàn toàn nhầm lẫn. Có gì đáng chán đâu? Ngay trong công ty địa ốc cũng có cảnh đẹp lạ lùng, biến hóa của đời sống.
Bây giờ thì tôi hết mắc cỡ rồi. Khi thử làm rồi mới thấy sự gắng sức đó không phải ít đâu vì cần hy sinh một chút. Hỡi người đời, anh phải tự biết anh.