Khi tôi nhớ đến tiếng cười của cháu, tôi như nghe thấy lời ca trong bài hát của Tom Paxton: Hầu hết những huân chương giành cho các anh hùng của chúng ta đã được tặng để ghi nhớ những dịp ngắn ngủi khi mà mọi người cư xử can đảm. Trong khi ảnh hưởng một cách ngắn ngủi, nỗi sợ không hữu ích trong việc sản sinh ra những thay đổi kéo dài.
Điều này bắt đầu ở lứa tuổi khi đứa trẻ không biết nói thế nào về những cảm xúc nó nhận được qua những người xung quanh. Cái mà chúng ta cần tìm hiểu ở đây là sức mạnh tâm lý của những thói quen. Quay lại những năm sáu mươi, những việc làm như vậy được gọi là «cố gắng để tìm ra bản thân» (một bậc cha mẹ đã từng đề nghị kéo dài cuộc tìm kiếm con mình đủ để cho đứa trẻ đó có thời gian tìm ra vài người bạn mới!).
Tạo ra một tình trạng phụ thuộc thật sự. Cuộc tranh luận của chứng ta về những vấn đề lão hoá đã đổ nhiên liệu cho ngành công nghiệp mỹ phẩm 150 triệu đôla một năm, đó là chưa kể những ưu đãi mang tính quốc gia khác như giáo dục, bảo trì bảo dưỡng xe cộ, quốc phòng. Câu hỏi ưa thích của tôi khi điều trị bệnh là «Thế điều gì xảy ra tiếp theo?» (Tôi có một màn hình nhỏ trên chiếc máy vi tính để bàn ghi dòng chữ này ở dạng đang nhấp nháy, hướng về phía bệnh nhân).
Nhưng sự bi quan, giống như bất kỳ một thái độ nào khác, chứa đựng trong nó một loạt những lời tiên tri tự hoàn thiện. Tuy nhiên, nó không kèm theo việc cha mẹ hoàn thành nghĩa vụ căn bản của mình: yêu thương con cái và trao cho chúng một môi trường phát triển vững chắc là đã đóng vai trò quan trọng đối với thành quả nỗ lực của bọn trẻ. Sự theo đuổi có cấu trúc rất rõ ràng của việc học hành cung cấp một sự phân loại có hệ thống về chỗ đứng của chúng ta trong xã hội và những tiềm năng để thành công cũng như những mục đích trung gian để có thể thoả mãn những nhu cầu của chúng ta và đảm bảo rằng chúng ta sẽ thắng lợi.
Thường thường, qua cuộc sống của cha mẹ chúng ta, chúng ta biết thật vô ích để làm một cuộc điều tra hay bắt chước vì phần lớn những điều chúng ta biết đều tới qua một tiến trình thử nghiệm và lầm lạc đau đớn của chính chúng ta. Hoá ra là vợ tôi đã biết về vấn đề này nhiều năm trước đó qua câu chuyện của những bạn bè trong gia đình nhưng cô ấy cho rằng đó là quyền lựa chọn của cha mẹ tôi để bảo cho tôi biết hay là không. Về lý thuyết, điều này xảy ra khi chúng ta khôn lớn.
Đúng là những loại thuốc chống trầm cảm hiện nay đã chứng tỏ hiệu quả nổi bật của chúng. Bị đối mặt với những bất lợi hiển nhiên khi ốm đau, họ phản đối bất kỳ một sự rủi ro nào để bị ốm lại. Mọi người đôi khi hỏi tôi rằng tôi sẽ chọn câu nào cho chính mình.
Gần đây tôi có tham dự một hội nghị, có một diễn giả mô tả kỹ lưỡng gánh nặng của những chứng bệnh tâm thần và ông ta đề cập đến một tổ chức mà ông cảm thấy đặc biệt hữu ích. Sự cải đạo, sự thay đổi hành vi và thái độ là một quá trình diễn ra chậm chạp, thay đổi là sự thăng tiến dần dần. Bernoulli là người hoàn toàn đúng.
Sự chữa trị thành công chứng nghiện rượu và những chứng nghiện khác đã chỉ ra rằng những người mắc bệnh buộc phải làm một điều gì đó, ví dụ như từ chối uống rượu hay dùng những chất gây nghiện để kiểm soát tình trạng của họ. Thật là kiêu ngạo để mà rút ra kết luận rằng bất cứ ai trong số chúng ta cũng có thể làm việc tốt với tất cả mọi người. Giữa đám mây mù của những khóa học tương ứng đầy hạn chế như mỹ thuật công nghiệp, đại số, giáo dục thể chất.
Sự tan vỡ ảo tưởng này chính là một rào chắn chủ yếu cho những sự thay đổi bởi vì mọi người không mong đợi để đám liều lĩnh trong tình cảm của mình khi họ theo đuổi những mục đích mà họ nghĩ là không thể đạt tới. Chúng ta ao ước được quay về với giai đoạn ấy và cũng lấy làm khó xử bởi lẽ những hồi ức đó có thể lại là một lời nguyền đối với tương lai. Vợ tôi, khi nghe tôi kể chuyện này, cô ấy chẳng thèm cười.
Những định hướng sai lầm nhất trên tấm bản đồ cuộc đời của chúng ta chính là cảm giác buồn rầu, sự giận dữ, sự phản bội, sự nhạc nhiên và sự mất phương hướng. Những nỗ lực thật sự và rất nhiều thiện chí tỏ ra rất cần thiết trong trường hợp này. Khi các cuộc hôn nhân trượt dài sang sự xa lạ thù địch, hiếm khi chúng trở thành một tiến trình hài hoà.