Nền giáo dục buổi thiếu thời cho bạn trai nên cótính chất luyện tập (dressage) hơn là bắt ép lĩnh hội những của ăn tinh thần mà họ chưa đủ khả năng thụ nhận. Tôi nói rõ ý tôi thêm: bạn trai là phái yếu lúc tình yêu mới nở giữa hai tâm hồn khác phái. Bạn biết đó là do sứ mệnh cao cả Tạo hóa muốn bạn thi hành.
Vấn đề tính giáo dục ngày nay không còn ai bàn nên đặt hay không đặt nữa. Có thể những câu đường mật bắt họ dời núi lấp sông được. Trong hai giới nam nữ, danh ngôn nầy của nhà nho tôi tưởng được thể hiện ở nam giới hơn.
Đứng trước bạn gái chẳng những họ để tâm hồn run động vì những nét kiều diễm bên ngoài như mái tóc mây quăn dợn, vừng trán dịu hiền, cặp mày ngây thơ, đôi mắt trong như nước hồ thu, gò má tợ hai chiếc hường, làn môi xinh thắm, đồng tiền và cằm đặm duyên. Cha rầy anh, chị, họ phớt qua vấn đề gì đó có ý giấu họ: họ để ý nghe lắm lúc họ hiểu được thâm ý của cha tại sao rầy, tại sao không muốn cho họ biết. Gái thì lấy Cécile, trai thì lấy Bertrand của Francoise Sagan làm quan thầy, làm quân sư.
Đi đâu mà áo quần rủi rách một chút, họ ngột ngạc,khó chịu, bẽn lẽn. Chương trình của nền giáo dục nhân xã gồm thể dục để thân thể cường tráng, trí dục để trí tuệ thông minh, giáo dục để ngũ quan tính nhuệ, chí dục để ý chí cường dũng, tình cảm dục để tình cảm cao thượng, tính giáo dục để quả tim trong sạch, tâm dục để lương tâm, linh hồn cương trực thánh đức và xã dục để khi xử thế ta bặt thiệp, biết thu tâm, dụng nhân tùy thời, tùy cảnh, tùy người mà đắc lực. Có thể nói một phần nào tình phụ tử được lồng kiến qua tình vợ chồng.
Họ muốn đảm đương hơn là được đảm đương. Họ ý thức các lối xử tiếp trong gia đình. Tự nhiên họ có xu hướng xử thế bằng với tất cả tính đơn giản của họ.
Ngoài ra những điều ấy thì họ lo chơi giỡn, trụy lạc, cờ bạc, ngao du, bất chấp sự thăng trầm, tiến hóa của xã hội. Người bạn trai tự nhiên có xu hướng mở cửa lòng, ký thác tâm sự. Trong khi yêu, tôi sẽ bàn rộng ở chương sau, bạn trai ít dùng óc phán đoán chu đáo.
Mà rủi đ êm hôm có việc gì cần bắt các cháu thức thì ban ngày chúng ngáp ngược ngáp xuôi. Bạn trai độ 11, 12 tuổi tuy hay xao lãng vì ham chơi. Còn nhiều trường hợp khác như lúc đau bệnh, buồn, man mác, dùng quá độ đồ kích thích v.
Giáo sư nói ba phút sau khi đi qua khỏi ông từ, ông mới hiểu được lời ông ấy nói. Có lần con hỏi mẹ, con ở đâu ra? Mẹ nói con nghe! Cách đây mười năm con ở trong hư vô. Người bạn trai, khi lương tâm còn trong trắng, chưa đủ quyết định về đời của mình đã phải sinh ra, lớn lên trong bầu uế khí ấy.
Khi sinh lực dồi dào, lòng yêu đời nổi dậy, bạn trai thích hưởng ứng những phong trào khỏe. Còn bạn trai khó giữ được ái tình khỏi bước sang nhục tình. Mà trong cuộc xã giao họ có nhiều cái kỳ dị không chịu được.
Chú ý hiểu theo nghĩa tâm lý học là tạo một thinh lặng trong tâm hồn, tập trung tinh thần, tập trung tinh thần vào vấn đề quan sát, suy nghĩ, hiểu biết hay giải quyết. Xét kỹ chương trình quan phòng của Đấng tối cao, người ta thấy người đ àn ông được Ngài trọng đãi mà không mấy ai để ý. Nhục tình vì đó là động lực cho đời sống uyên ương của vợ chồng.