Mà thiếu năng lực ấy - nghĩa là thiếu năng lực ra lệnh cho óc làm việc rồi bắt nó tuân lệnh - thì sống không ra sống. Nhưng không cuốn nào có thể thay việc tự xét mình hàng ngày được, tự xét một cách thật thà ngay thẳng những việc mới làm và sẽ làm. Có thời giờ thì bạn có thể kiếm ra được tiền bạc - thường là như vậy.
Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn. Nếu bạn tự thấy muốn mở rộng chương trình thì tùy ý, miễn là đừng bị cái gì bắt buộc và coi thì giờ thêm đó như là một mối lợi bất ngờ, chứ không phải là lợi tức thường xuyên, như vậy bạn có thể trở lại chương trình sáu ngày một tuần mà không có cảm tưởng rằng mình hóa nghèo hơn và thụt lùi. Một thái độ như vậy tất nhiên là diệt hết hứng thú của 16 giờ đó và kết quả là nếu ông ta không tiêu phí thời gian đó thì cũng chẳng đếm xỉa gì tới nó cả, coi như ở ngoài lề đời sống.
Thế thì tại sao bạn lại không rời khỏi nhà, lại cột đèn gần nhất với một cái vợt rồi nhận xét đời sống của các loài bướm đang đập cánh chung quanh ánh sáng, rồi sắp đặt lại những điều tìm được rồi dựng lên một thuyết? Lúc nào có dư thời giờ thì tôi sẽ đọc. Bảo rằng trí óc bạn không thể tập trung vào một tư tưởng là không có căn cứ.
y không đáng được tiếp tế thời gian, phải khoá công tơ lại cắt thời gian của y đi". Nhiều người hỏi mướn thì chủ phố phải tăng tiền. Ai mà không hiểu luật biến hóa thì chỉ coi biển là một cảnh vĩ đại buồn chán.
Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn. Vậy đợi tới tuần sau hoặc ngày mai là việc không lợi gì cả. Chỉ thay đổi một chút thôi, dù là thay đổi cho đời ta sung sướng hơn, ta cũng thấy khó chịu, bất tiện.
Nhưng những điều tôi nói về âm nhạc có thể áp dụng vào những nghệ thuật khác. Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Đó, thái độ của thầy phải như vậy.
Tôi biết bạn đương tự nhủ: "Cái anh chàng này, từ đầu sách tới cuối chương trước nghe cũng xuôi xuôi, cũng đã bắt đầu làm cho mình hơi chú ý tới, nhưng bảo mình suy nghĩ ở trong xe và tập trung tư tưởng thì không được rồi. Browning, viết bằng thơ, và chứa nhiều chất thơ cực đẹp. Có một bộ óc biết tuân ý ta thì nên lợi dụng nó một cách tối đa.
Điều thứ nhất là phải vạch mục đích để định hướng nỗ lực của bạn. mà trong khi làm việc, ông không cho bộ máy của mình chạy hết công suất của nó đâu. Quên mục đích đi, chỉ nghĩ tới miên chung quanh bạn thôi, và sau một thời gian, có lẽ vào lúc mà không ngờ tới nhất, bạn bỗng nhiên tự thấy mình ở một trong một châu thành xinh xắn trên đỉnh một ngọn đồi.
Nên nhớ bản tính con người, nhất là bản tính của bạn. Cho nên khi khởi sự công việc vĩ đại là sống một đời đầy đủ, dễ dàng với 24 giờ một ngày, chúng ta nên hết sức tránh mọi rủi ro trong những bước đầu. Bọn trộm cướp suốt đời buồn khổ vì nguyên tắc của chúng trái với hành vi cướp bóc.
Làm như vậy bạn sẽ có được một khoảng thời gian dài ít nhất là 3 giờ. Bạn lại đã hăng hái khen bản đó với một cô - bạn biết tôi nói ai rồi chứ? Và bạn còn có thể tuyên bố rằng bản đó của Beethoven và "mùi rất mực" nữa. Thơ bắt óc ta làm việc nhiều hơn tiểu thuyết, nếu trong thơ có phần tưởng tượng.