Một tình huống cần phải được giải quyết hoặc chấp nhận – đúng vậy. Nó có nghĩa là chọn cách cư ngụ trong trạng thái hiện trú thay vì trong thời gian. Sự hiện trú toàn triệt cần thiết khi bạn gặp phải một số tình huống kích hoạt một phản ứng kèm theo xúc cảm mạnh mẽ, như khi hình ảnh về cái tôi của bạn bị đe dọa, một thách đố xuất hiện trong cuộc sống khiến bạn phải sợ hãi, mọi việc “hóa ra tệ hại”, hay một thứ mặc cảm từ quá khứ được khơi dậy chẳng hạn.
Không thứ gì đem lại niềm vui cho bạn. Đó là trạng thái cộng thông hay kết nối với thứ gì đó vô lượng vô biên và không có gì có thể hủy hoại được, thứ gì đó, hầu như nghịch lý, cốt yếu là bạn mà lại còn lớn lao hơn nhiều so với chính bạn nữa. Giữ vững cái tri kiến ấy đừng để cho nó nhạt nhòa đi, và hãy là cái tri kiến này.
Và bất cứ việc gì bạn đã từng làm hay đã từng xảy ra cho bạn trong quá khứ cũng không thể ngăn cản không cho bạn chấp nhận cái đang là và tập trung chú ý sâu hơn nữa vào cái Bây giờ. Bởi vì chúng ta sống trong một nền văn hóa tâm trí thống trị như thế, cho nên hầu hết nghệ thuật, kiến trúc, âm nhạc, và văn chương đều thiếu vắng cái đẹp, thiếu vắng tinh hoa nộii tại, chỉ trừ rất ít ngoại lệ. Nghe được câu này, Bảo Tích thoát nhiên đại ngộ.
Ngài không nói: “Ta đã từng hiện hữu trước khi Abraham được sinh ra”, bởi vì nói như thế ngài vẫn còn bên trong chiều kích thời gian và vẫn còn lệ thuộc vào nhân thân có hình tướng. Khoảnh khắc hiện tại nắm giữ chìa khóa để giải phóng bạn khỏi bị đồng hóa với sự suy nghĩ. Câu trả lời ấy sau này được triển khai thành tập sách bạn đang cầm trong tay đây.
Dù cho tôi có hoàn toàn chấp nhận rằng thời gian nói cho cùng chỉ là ảo tưởng, thì có gì khác biệt xảy ra cho cuộc sống tôi đâu? Tôi vẫn phải sống trong một thế giới hoàn toàn bị thống trị bởi thời gian. Hãy đơn thuần theo dõi các ý nghĩ, cảm nhận các xúc cảm, quan sát các phản ứng. Tất cả mọi việc phải làm chính là một chọn lựa đơn giản, một quyết định đơn giản: Bất kể điều gì xảy ra, tôi sẽ không gây thêm đau khổ cho mình nữa.
Đừng phản ứng gì cả. Còn các xúc cảm thì sao? So với tâm trí tôi thấy mình bị cuốn hút vào các xúc cảm hơn. Trong trạng thái toàn vẹn đó, chúng ta còn có thể hoặc sẽ sẵn lòng theo đuổi các mục tiêu bên ngoài không?
Khi nghĩ về tương lai, bạn thực hiện việc suy nghĩ đó ngay bây giờ. Anh ta sẽ giữ vững khoảng không gian hiện trú toàn triệt, và không cần phải làm bất cứ việc gì khác để thúc đẩy chuyển hóa. Và nếu đôi khi lời lẽ có sức thuyết phục, thì nó nhằm xuyên thủng các lớp phản kháng dày đặc của tâm trí để vươn đến lãnh địa bên trong con người bạn, ở đó bạn đã sẵn biết rõ giống y như tôi vậy, và chính ở đó chân lý được nhận biết khi nó được nghe qua.
Nếu bạn đã từng rơi vào tình huống khẩn cấp đích thực, tâm trí ngừng tác động; bạn hoàn toàn rụ vào cái Bây giờ, và trở nên mạnh mẽ hơn rất nhiều. Những chuyện ngụ ngôn này không nhằm nói về ngày tận thế, mà chỉ nhằm ám chỉ sự kết thúc thời gian tâm lý. Còn ở bình diện sâu xa hơn bạn vốn đã toàn vẹn rồi, và khi bạn nhận ra điều đó, thì niềm vui dâng đầy phía sau việc bạn làm.
Đôi khi sự phản kháng khởi động cái quầng tình cảm đau khổ, trong trường hợp đó ngay đến một tình huống không đáng kể cũng có thể gây ra tâm trạng cực kỳ tiêu cực như giận dữ, u uất hay sầu khổ sâu sắc. Thông thường một vòng luẩn quẩn hình thành giữa suy nghĩ và cảm xúc: chúng nuôi dưỡng lẫn nhau. Một người hành khất ngồi bên lề đường đã hơn 30 năm.
Sau này anh ta mới biết người dân trên đảo đã dạy chúng nói những câu ấy nhằm không ngừng nhắc nhở họ phải hiện trú. Hãy xem xét tiến trình suy nghĩ có liên hệ đến nó. Làm thế nào để ngưng tạo thêm thời gian? Hãy nhận thức một cách sâu sắc rằng khoảnh khắc hiện tại là tất cả mọi thứ bạn từng sở hữu.