Bao lâu một hoàn cảnh hay điều kiện được tâm trí bạn phán xét là “tốt”, cho dù nó là một mối quan hệ, một tài sản, một địa vị xã hội, một địa điểm, hay thân xác của bạn, thì bấy lâu tâm trí bạn vẫn còn bám lấy nó và đồng hóa với nó. Riêng nó là trường tồn”. Đây là lý do giải thích tại sao đối với rất nhiều người, phần lớn cảm nhận về cái tôi của họ đều liên hệ mật thiết với các vấn đề của họ.
Bạn có muốn trải nghiệm đau khổ trong suốt cuộc đời còn lại của mình, và cứ luôn miệng nói rằng dù sao nó chỉ là một tuồng ảo hóa thôi không? Điều đó có giải thoát bạn khỏi đau khổ không? Điều chúng ta đề cập ở đây là làm cách nào để bạn nhận biết được sự thật này – tức là biến nó thành hiện thực trong cuộc kinh nghiệm của chính bạn. Chẳng phải quả thực bạn cần phải có một mối quan hệ tốt với chính mình và yêu thương bản thân mình, rồi mới có thể có được mối quan hệ thỏa nguyện với người khác sao? Lịch sử nhân loại đã chứng minh luận điểm này.
Ngoài ra, có thể một hoạt động tâm trí nào đó hiện hành xung quanh đều bạn đang nghe hay đang đọc, một lời chú giải của tâm trí chẳng hạn. Bạn cần phải hiện trú toàn triệt để có thể quan sát cái quầng chứa nhóm đau khổ một cách trực tiếp và cảm nhận cho được nămg lượng của nó. Lúc bạn được rảnh rỗi trong vài phút, nhất là đêm khuya trước khi ngủ và vào sáng sớm trước khi bước xuống giường, bạn hãy “đong đầy” cơ thể bạn bằng ý thức.
Tôi quả thực hiểu rõ điều ông vừa nói, nhưng dường như nó ám chỉ rằng Bản thể hiện tiền, thực tại siêu việt tối hậu, vẫn chưa hoàn chỉnh, rằng bản thể này vẫn đang trải qua một tiến trình phát triển. Bệnh tật là một phần trong hoàn cảnh sống của bạn. Nó sẽ nuôi dưỡng bất kỳ cảm xúc nào cộng hưởng với năng lượng của nó, bất cứ thứ gì tạo nên đau khổ dưới mọi hình thức như: giận dữ, hủy hoại, căm ghét, sầu não, bi lụy, bạo hành, và cả bệnh tật nữa.
Tất cả mọi hình tướng đều vô thường. Ngày về đến nhà, người cha càng thương yêu con mình hơn trước đó nữa. Lúc ấy, người nữ có thể bày tỏ cảm giác của mình cho người bạn đời.
Lúc ấy bạn có thể để cho xúc cảm hiện hữu ở đó mà không bị nó chi phối. Sau đó tôi chẳng còn nhớ gì nữa. cụm từ Ta đang hiện hữu được dùng trong một câu khởi đầu trong thời quá khứ cho thấy một chuyển biến thật căn cơ, một gián đoạn trong chiều kích thòi gian.
Nhưng đó chỉ mới là bước khởi đầu trong cuộc du hành hướng nội vốn sẽ đưa bạn tiến sâu hơn nữa vào một lãnh địa tuy vô cùng tĩnh lặng và an bình mà cũng tràn đầy sức mạnh lớn lao và sự sống thật mãnh liệt. Nếu một con cá được sinh ra trong bể nước nhà bạn và bạn đặt tên cho nó là Bóng, lập cho nó một tờ khai sinh, bảo cho nó biết phả hệ của gia tộc nó, rồi hai phút sau đó nó bị một con cá khác nuốt chửng đi – đó mới là bi thảm. Không phải chỉ vì bạn có thể giải một trò chơi ô chữ hay chế tạo được một trái bom nguyên tử mà nói rằng bạn sử dụng tâm trí của bạn.
Bằng cách đó, bạn tách ý thức ra khỏi hoạt động của tâm trí và tạo ra một khoảng hở vô niệm, trong đó bạn rất tỉnh táo nhận biết mọi thứ, nhưng không hề suy nghĩ chút nào cả. Đó là sự kiện bạn đồng hóa với tâm trí của mình. Thật sai lầm khi nói rằng ai đó đã “chọn lựa” một mối quan hệ thất bại hay bất cứ hoàn cảnh tiêu cực nào trong đời mình.
Do vì không có bất kỳ vấn đề nào trong cái Bây giờ, nên ở đó cũng không có sợ hãi. Họ tìm kiếm cái gì vậy? Người da trắng luôn luôn muốn có được một thứ gì đó. Thế nhưng chỉ khi nào xuất phát từ kinh nghiệm của chính bạn nó mới giải thoát bạn được.
Đức Phật xem bản chất này là điểm cốt tủy trong giáo lý của ngài. Bạn sẽ không đánh mất bản thân cho thế giới bên ngoài, và không đánh mất bản thân cho tâm trí của bạn. Câu nói “Hãy yêu kẻ thù của ngươi” của Chúa Jesus dĩ nhiên có nghĩa là “không có kẻ thù”.