Nếu họ có dòng máu nghệ sĩ, là một ngón nhạc, một bút thơ thì chính thời kỳ nầy họ sáng tác phong phú. Nhiều bạn gái đã lãnh những bài học chua chát vì dốt tâm lý nầy. Nếu phải tranh đấu cho chí cả thì họ dám chết sống.
Họ có bao nhiêu khát vọng, cao vọng nữa mà ở thế nhân không dễ gì làm họ thỏa mãn. Ta đừng tự dối và gạt người. Người ta cũng đừng lấy làm lạ khi các cơ quan sinh dục trong người bạn trai được thành thực, tự nhiên trong họ nẩy sinh xu hướng đòi hỏi về tính dục.
Thác nước biết lợi dụng có thể giúp phát điện. Nhưng phiền một nỗi là cứ lăn mình vào cõi chết. Thì ra lương tri của họ khả quan lắm.
Thỉnh thoảng lấy tay thăm mái tóc coi có rối bậy không? Vừa nói vừa liếc áo quần coi. Làm sao trong tập nhựt ký bạn trai được những dòng nầy: tâm thư gởi người em, bạn đời mà tôi yêu mến nhất trần gian vì quý phục. Ta có quyền và nên thưởng thức nghệ thuật.
Vì các công tác gia đình, xã hội đòi nhiều sự thông minh, cương quyết, sự hăng hái, sự tưởng tượng và ký ức nên cơ cấu tâm lý bạn trai cũng được Đấng quan phòng sáng tạo cách chuyên biệt. Edison, Rousseou chết chìm trong lố sách và lố sách. Cũng không đáng ngạc nhiên: nhiều thanh kiếm phải sét vì giọt lệ đàn bà.
Sertillages sợ tâm giao là lạm dụng nên khuyên: Yêu không phải là tìm lợi của mình mà muốn cái thiện. Tạitính thành thực, thẳng thắng tự nhiên chăng? Cũng có lẽ. Người chồng sống cần sự âu yếm của vợ lắm, nhưng họ chịu không nổi sự nheo nhóc của gia đình: con khóc, lợn kêu, đầy tớ đi rật rật, áo quần ngổn ngang, các thực phẩm tới bữa ăn mà chưa sẵn.
Bạn trai khi yêu ai họ cũng yêu mạnh mẽ vậy, nhưng sự cúng hiến trái tim không chịu ảnh hưởng của trí tuệ và ý chí. Song cách chung họ phơi trãi những nỗi khổ tâm. Có biết bao nam sinh để lý trí mình lên meo lên mốc sau khi ra khỏi trường học.
Bản năng nầy hiện rõ trong những nghĩa cử của họ. Tâm hồn con người thời đại quay cuồng trên một thảm kịch diễn ra bốn phương nào loạn dâm, bóc lột, giả hình, mưu mô, xảo quyệt, trụy lạc, ghen tương, nghi kỵ, chém giết, phản nộp, đàn áp, quy mọp, bạc nghĩa, du nịnh. Thị quan đã gỡ trong ký ức họ từ trước những đường cong của lông mày, chiều dài của mũi sọc dừa, làn môi mỏng, sóng mắt long lanh như nước mùa thu, thì gặp bạn gái nào hơi hợp nhãn họ tưởng bạn gái ấy có đủ các điển trên.
Người ta nói không vô lý: lửa gầm rơm không trầy thì trụa. Có điều là họ nghi kỵ lòng tốt thế nhân. Tôi thấy nền tiểu học nên nhất định luyện óc nhớ, nền trung học luyện trí hiểu mà đừng nên bắt học sinh học thuộc lòng và ở đại học hiểu là tối hệ rồi nhưng hiểu mà không nhớ thì cũng dốt.
Tôi biết có em, nhưng tôi không biết em ở đâu, đang làm gì. Có thể những câu đường mật bắt họ dời núi lấp sông được. Họ có những nét tâm lý đặc biệt.