Trong bữa tối đó tôi không nói chuyện nhiều với Chalabi. Đó là chủ một doanh nghiệp nhỏ, một người mẹ, và là một người rất rộng lượng, sâu sắc. Một phần đó là bản chất của nghề làm luật.
Khi chúng tôi vào căn phòng lớn, hàng đám đông người trẻ tuổi đã ngồi sẵn, một vài người uống bia và cười đùa, những người khác vẫn gõ phím PDA[127] hoặc máy tính xách tay, và một tinh thần hào hứng bao trùm bầu không khí. Điều mỉa mai là vị thế ứng viên bất ngờ được đề cử giúp tôi tránh được một vài cạm bẫy nguy hiểm khi gây quỹ: phần lớn các ủy ban hành động chính trị né tránh tôi nên tôi không nợ họ. Mặc dù đã 40 năm trôi qua, nhưng sự hỗn loạn của thập kỷ 60 và hậu quả dữ dội của nó vẫn còn ảnh hưởng đến các diễn văn chính trị ngày nay.
Và dù gì thì tôi cũng không chịu được kẻ nào lăng mạ nhân viên của tôi - đặc biệt đó lại là người đang làm việc để bảo vệ họ. Nhưng liệu như thế đã đủ chưa? Giả định chúng ta có thể lấp đầy được những khác biệt về ý thức và giữ kinh tế Mỹ tăng trưởng, liệu tôi có thể nhìn thẳng vào mắt những công nhân ở Galesburg và nói với họ rằng toàn cầu hóa sẽ tốt cho họ và con cái họ không? Anh ta dẫn tôi đi thăm tòa nhà chính, nó giống một khu nhà dành cho sinh viên hơn là một văn phòng - với quán cà phê ở tầng trệt, nơi có cựu đầu bếp của ban nhạc Grateful Dead[125] quản lý việc chuẩn bị đồ ăn cho toàn bộ nhân viên; có trò chơi điện tử, bàn bóng bàn và một phòng tập thể dục đầy đủ thiết bị.
Một phép toán đơn giản cũng chứng minh được điều đó. Nàng kể về bạn bè hồi nhỏ, về chuyến thăm Paris lúc nàng học trung học, về những bài hát nàng thích của Stevie Wonder. Chúng không chỉ bao gồm đạn dược mà cả chất nổ loại mạnh và tên lửa đất đối không vác vai - những vũ khí hủy diệt có thể rơi vào tay những chỉ huy quân sự ở Somalia, các chiến binh Tamil ở Sri Lanka hay quân nổi dậy ở Iraq.
Vì thế, với tôi, ít nhất thiếu sự hỗ trợ của các ủy ban không phải là trở ngại dẫn tới thắng lợi. Khi những chuyên đó lặp đi lặp lai đủ nhiều lần, bạn sắp thua vì nhóm cử tri quan trọng đang nổi điên lên, hoặc bạn sẽ thấy mình đang tránh né đối thủ ở vòng sơ bộ - người gọi bạn là kẻ phản bội, có thể bạn không muốn tiếp tục tranh đấu nữa. Dĩ nhiên, những tổ chức tôn giáo không độc quyền về đạo đức, và một người không cần phải có tín ngưỡng mới nói được những lời đạo đức hay đòi hỏi phải có điều tốt đẹp chung.
Dù lý do gì đi nữa thì sau nhiệm kỳ tổng thống của Reagan, ranh giới tư tưởng giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, giữa phe tự do và phe bảo thủ ngày càng rõ nét. Ông nói ông rất sẵn lòng, nhưng trước hết ông muốn biết tôi định làm gì với bằng luật. Mới đây tôi trở lại thăm miền Nam Illinois.
Murrow[113] để lắng nghe và tin tưởng, giải quyết được các mâu thuẫn. Đối với Lincoln, đặc điểm cơ bản của nước Mỹ là cơ hội, là khả năng "tự do lao động" để phát triển được trong cuộc sống. Vì thế bạn bắt đầu bỏ phiếu đúng như khi bạn trả lời bảng câu hỏi.
Và mặc dù bà đã đấu tranh với bệnh tật một cách dũng cảm, chịu đựng những cơn đau và những đợt hóa trị với thái độ nhẹ nhàng và hài hước cho đến phút cuối cùng, nhưng cũng hơn một lần tôi thấy những giọt lệ ngấn trong mắt bà. Giống như các giá trị khác, tôi học được tính thấu cảm từ mẹ tôi. Và đa số họ cần học cách làm cha mẹ sao cho tốt.
Điều đó đáng giá như thế nào đối với tất cả chúng ta - một nước Mỹ có ít tội phạm hơn, trẻ em được quan tâm hơn, các đô thị được hồi sinh, và định kiến, nỗi sợ hãi và mối bất hòa do người da đen nghèo đói tạo ra rồi sẽ dần biến mất? Liệu điều đó có giá trị bằng những gì chúng ta đã phải bỏ ra ở Iraq năm vừa rồi? Liệu điều đó có đáng để từ bỏ yêu cầu bãi bỏ thuế bất động sản? Thật khó để định lượng được chính xác lợi ích mà những thay đổi đó mang lại - chính bởi vì nhưng lợi ích đó rất lớn, không thể đo đếm được. Nói cách khác, Xã hội Sở hữu thậm chí còn không chia sẻ rủi ro và lợi ích của nền kinh tế mới cho tất cả mọi người. Tôi gật đầu tôi biết nếu phải cạnh tranh với nàng trong một cuộc bầu cử thi nàng sẽ thắng tôi khá dễ dàng.
Trong cấu trúc và ý tưởng của tự do có trật tự đó hàm ý thái độ từ chối chân lý tuyệt đối, từ chối cho rằng các ý tưởng, ý thức hay học thuyết luôn đúng đắn - không bao giờ sai lầm, từ chối một sự chuyên quyền có thể khiến cho thế hệ sau phải đi theo một hướng duy nhất, không thể thay đổi hoặc làm cho cả đa số và thiểu số phải sống dưới chế độ tàn bạo của tòa án dị giáo, cuộc tàn sát người Do Thái hay những cuộc thánh chiến. Họ luôn luôn cho thấy là những người thông minh, chu đáo và chăm chỉ, sẵn sàng dành thời gian và tâm sức cho những vấn đề đang ảnh hưởng tới bang của họ. Tôi tìm thấy Michelle và đến ngồi cạnh nàng trên bãi cỏ, còn Sasha ngồi lên lòng tôi.