Ưa lý luận, nói đúng hơn là ưa lý sự nhưng bạn trai không thích thiên hạ lý phục mình lắm đâu. Than kinh còn nói ái tình mạnh như sự chết. Cho họ biết giá trị tâm hồn con người không có gì sánh được.
Đừng để các tâm hồn ấy làm Voltaire mà chuyển họ thành những Curé d'ars. Người ta thấy bạn trai ngoan ngoãn vâng vâng, dạ dạ tưởng đâu không có chuyện gì. Các tôn giáo sao mê tín quá.
Bất tiện họ bẻ miệng ra bất tuyện. Tự nhiên họ có xu hướng xử thế bằng với tất cả tính đơn giản của họ. Và mấy tiếng diễn tả cõi lòng bao dung của Kim Trọng sau khi nghe Thúy Kiều thú tội đã thừa xấu xa vì ong qua bướm lại, những tiếng không những đánh đi một dấu tréo trên dĩ vãng đen ngòm tội ác của Kiều mà còn biện hộ thế nầy cho Kiều nữa:
Nhờ bạn mà rồi đây tạo hóa sẽ đưa ra đời bao nhiêu linh hồn nhập thể, làm bao nhiêu công việc tốt đẹp cho nhân loại. Họ chưa thấy rõ hình bóng gia đình đâu và hay tự nhủ: gia đình! Để lớn đã. Mà bởi muốn sa đọa nên đánh trống lảng, tiếng lương tâm.
Quả thực tội nghiệp tuổi khờ dại của biết bao nhiêu tâm hồn nếu được hướng dẫn sẽ trở nên vô cùng tốt đẹp. Một thanh niên trong cơn lốc của ái tình mà hai phần ba bản chất là tình cảm nông nỗi có thể làm bao nhiêu việc anh hùng, tốn hết tài sản, chịu đủ mọi nhục nhã, liều mạng sống nữa, miễn hy vọng chiếm hữu một trái tim khác phái mà họ tôn thờ. Vô phước thay bạn gái nào trao thân đổi phận cho họ, đời hôn nhân sẽ là đời lên mốc.
Núi mai chiều thay máu huyền bí, sông nước thơ mộng trôi bóng liễu trầm ngâm soi mình hả con. Tâm lý học cho ta biết trực giác thường đi đôi với quan sát cụ thể hay kinh nghiệm, mà bạn trai thì ưa suy lý, ưa cách tự nhiên, nên khi phán đoán họ chạy đến lý trí hơn là trực giác. Họ cũng ngang dọc vậy, cũng lỗ mãng vậy nhưng trước những công việc nghiêm trang họ cảm thấy mình bé yếu ngu dốt, bất tài, vô đức.
Đã ve vãn chọc ghẹo một bạn gái tất đã và có thể sẽ ve vãn chọc ghẹo hằng lố bạn gái khác. Cũng không phải họ thấy lẻ loi như một thiếu phụ vừa đưa chồng đến chốn yên nghĩ nghìn thu trở về cô phòng vắng lạnh. Chúng tôi biết có nhiều lòng trai khi yêu ai có thiện chí lắm, có những ý tưởng trong sạch cao cả lắm, nhưng cứ chung mà nói, ái tình của họ mặc dầu họ không ý thức, tàng trữ yếu tố xô đẩy họ đến chỗ chiếm hữu người bạn gái mà họ mến yêu.
Bạn trai biết được bẩmtính của mình như vậy nên nỗ lực tự luyện về nhân cách và xử thế. Họ muốn ai cũng khôn ngoan đúng đắn mà ưa có thái độ con nít. Khi nghiên cứu về phát triển cơ thể bạn trai, ta thấy tiến trình của sự phát triển không đồng đều.
Điều chỉnh ngay tình tâm giao ích kỷ. Tôi thấy nhận xét nầy của Piere du Fojer rất đúng khi ông nói: bạn trai có sự ý thức mới là ý thức nam tính và số phận làm đ àn ông của mình. Bạn thử đọc sách coi.
Nghe thấy một vài cảnh tượng éo le, rắc rối, họ không tiếc lời đã kích tình yêu. Ai khổ hơn người đi hay kẻ ở. Cái buồn của họ hiu hắt, nhẹ nhàng mà bảng lảng như thu về trong lòng người cô phụ.