Một số người cho rằng mình biết cách đọc tiểu thuyết một cách thông minh. Hầu hết các khó khăn đó mang tính máy móc. Nhưng không ai làm được điều đó cả, chúng ta phải nhờ sự giúp đỡ của các phóng viên.
Có những cuốn vẫn mãi nằm ngoài tầm của bạn dù bạn có đọc giỏi đến đâu. Nếu ta phải thoát ra khỏi hiện thực, thì đó chính là hiện thực của đời sống nội tâm, của tầm nhìn duy nhất về thế giới xung quanh. Ví dụ, chúng ta hãy xem xét luận bàn của Aristotle về đức hạnh trong cuốn Đạo đức học.
Điều quan trọng cần nhớ là dục tốc bất đạt. Montaign từng nói: Tôi không sáng tạo ra cuốn sách của mình nhiều hơn nó đã sáng tạo ra tôi. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là phải phân biệt được nhiều loại sách khoa học khác nhau.
Và dù ta có thể tiết kiệm thời gian, công sức với những thông tin cô đọng được các biên tập viên tóm tắt trên tập san thì ta cũng không thể bỏ qua hoàn toàn việc đọc. Các bất đồng ý kiến có thể được giải quyết bằng cách xoá bỏ hiểu nhầm hoặc sự thiếu hiểu biết. Bạn cũng có thể xếp nó vào danh mục sách trong đầu bạn một cách chính xác hơn để sau này có thể tham khảo nếu cần.
Bạn có thể viết ra giấy những nhận định cấu thành lập luận. Sai lầm điển hình của việc đọc bị động cũng như của những độc giả dễ tính là không chú ý tới từ vựng. Nếu bạn còn bối rối về ngữ pháp của một câu, bạn vẫn chưa vượt qua được cấp độ đọc sơ cấp.
Mặc dù các triết gia cũng như các nhà khoa học có một kho thuật ngữ chuyên môn, nhưng các từ ngữ thể hiện ý tưởng của họ thường được lấy từ những câu nói thường ngày nhưng được dùng theo nghĩa đặc biệt. Ưu điểm của xu hướng này là nó giúp khoa học phát triển mạnh hơn; các chuyên gia thảo luận với nhau về lĩnh vực của họ cùng biết và có thể hiểu sự việc nhanh chóng, nhìn ra các vấn đề và tìm cách giải quyết nó. Cuối cùng, không nên cố gắng hiểu tất cả các từ hay các trang của một cuốn sách khó ở ngay lần đọc đầu tiên.
Bốn đánh giá phê bình trên có thể chưa hoàn chỉnh, nhưng đây là những điểm chủ yếu mà một độc giả không đồng tình có thể đưa ra. Nếu đọc ngắt ngãng, bạn sẽ quên mất tình tiết của câu chuyện và mạch văn bị đứt đoạn, bạn sẽ không nắm bắt được nó nữa. Một tác giả viết theo lối hàm ngôn không có nghĩa tác giả đó đưa ra một thuật ngữ.
Một tác phẩm triết học lý thuyết hay thì không cần có yếu tố hùng biện và tuyên truyền. Cấp độ bốn, cũng là cấp độ cao nhất của việc đọc, được gọi là đọc đồng chủ đề. Một ví dụ minh chứng cho điều này là câu hỏi của các triết gia cổ đại về sự khác nhau giữa vật thể trên mặt đất và vật thể trên bầu trời.
Với đọc đồng chủ đề, chúng tôi đã sẵn sàng trả lời hai câu hỏi như thế về cuộc thảo luận. Tuy nhiên, khi đọc xong Chiến tranh và hoà bình hay bất cứ cuốn tiểu thuyết lớn nào, chúng ta sẽ biết và không bao giờ quên ai là nhân vật quan trọng. Chúng là tuyên ngôn nêu lên tri thức hoặc ý kiến.
Muốn học từ sách giả tưởng, chúng ta phải tự suy nghĩ về những bài học đó; còn để học được từ nhà khoa học và triết gia, trước hết bạn phải hiểu những gì họ nghĩ. Các nhà triết học là những người hay sử dụng hệ thống từ vựng riêng biệt. Hai là phương pháp sử dụng thị giác để tiếp nhận các từ trước khi chú ý đến từng chữ cái hay từng âm.