Bệnh tật và tai nạn thường được tạo ra theo lối này. Chúng có thể xuất hiện dưới dạng các ý thức hệ chủ nghĩa quốc gia hay dân tộc hẹp hòi, hay các hệ thống tín ngưỡng hà khắc chẳng hạn. Phản ứng hay xúc cảm chiếm lĩnh bạn – bạn trở thành phản ứng hay xúc cảm đó.
Có nhiều cách để tạo ra khoảng hở trong dòng suy nghĩ lưu xuất bất tận. Toàn bộ cốt tủy của đời sống Thiền là bước dọc theo bờ mé của cái Bây giờ - hiện trú toàn triệt đến mức không vấn đề gì, không đau khổ nào, không sự việc gì không phải thuộc bản tính của con người bạn lại có thể tồn tại bên trong bạn được. Chẳng hạn, một sớ chủng tộc hay quốc gia mà xung đột và bạo hành diễn ra dưới dạng cực kỳ khốc liệt hường có cái quầng đau khổ nặng nề hơn các chủng tộc hay quốc gia khác.
Sự lạm dụng này làm nảy sinh sự xác tín, sự cả quyết, và các ảo tưởng vị ngã thật lố bịch, như người ta thường nói: “Thượng đế của tôi hoặc của chúng tôi là vị Thượng đế duy nhất chân thật, còn Thượng để của các bạn là giả hiệu, là sai lầm”, hoặc như phát biểu nổi tiếng của Nietzche: “Thượng để đã chết” chẳng hạn. Bạn đã biết rõ cơ chế căn bản của trạng thái mê muội bất thức: sự đồng hóa với tâm trí tạo ra cái tôi giả lập, cái tự ngã, như là thứ thay thế cho cái bản ngã đích thực của bạn vốn bắt rễ ở Bản thể hiện tiền. Nhưng đừng phân tích, chỉ đơn thuần quan sát thôi.
Sự thiếu vắng tình yêu trong mối quan hệ, mà phụ nữ vốn thường khéo cảm nhận hơn sơ với nam giới, sẽ kích hoạt cái quầng chứa nhóm đau khổ của nữ giới, và thông qua nó cô ta sẽ ra sức công kích người bạn đời – bằng cách trách móc, chỉ trích, cố tình sai phạm, và vân vân. Vậy là tình hình đó chẳng khác là bao so với điều mà bạn và những người bình thường khác đang làm, ngoại trừ ở chỗ bạn không nói to lên. Khi có điều gì đó chủng khiếp xảy ra cho tôi hay cho ai đó thân cận với tôi – như tại nạn, bệnh tật, đau khổ nào đó, hay cái chết – tôi có thể giả vờ rằng điều đ1o không có gì xấu cả, nhưng thục ra điều đó là xấu.
Bạn loại trừ vô minh khỏi thế giới này. xảy ra như thế nào? Chú ý triệt để chính là chấp nhận hoàn toàn, chính là vâng phục. Không có thứ gì chân thật chết đi cả, chỉ các danh xưng, hình tướng, và ảo tưởng mới mất đi.
Tuy việc làm của cả nhóm là vô giá, nhưng vẫn chưa đủ, và bạn không cần phải lệ thuộc vào nó. Mặc dù bạn có thể thưởng thức các khoái lạc giác quan, nhưng nỗi khát khao kinh nghiệm giác quan không còn nữa; giống như vậy, sự không ngừng tìm cầu thỏa mạn thông qua thỏa mãn tâm lý, thông qua nuôi lớn tự ngã hư ngụy sẽ không còn ở con người bạn nữa. Tiến đến điểm này, bạn chỉ còn cách tuyệt vọng một bước thôi – và chỉ còn một bước là đi đến giác ngộ.
Bạn cũng nhận ra rằng mọi thứ đều thực sự đáng quan tâm – như vẻ đẹp, tình yêu, sự sáng tạo, niềm vui, sự thanh thản nội tại – đều nảy sinh từ bên ngoài phạm vi tâm trí. Bạn sẽ không chọn quyết định đó, nếu như bạn không thực sự chán ngấy đau khổ, nếu như không thực sự khổ đau đến tận cùng. Nó xảy ra một cách tự nhiên một khi bạn nhận ra rằng mối bất bình ôm ấp trong lòng bạn, nhờ đó buông bỏ được nỗi đau buồn.
Phải, những tình cảm tiêu cực tái xuất hiện nhiều lần đôi khi quả là có chứa đựng một thông điệp nào đó, giống như các căn bệnh thường là điềm báo cho tình trạng bất ổn chẳng hạn. Như vậy, chúng không có đối cực. Nó không pải là một công trình (work) như chúng ta đã biết từ nhiều thiên niên kỷ qua.
tôi chỉ nhắc nhở bạn về một sự thực đơn giản – nó hiển nhiên đến mức bạn thấy khó hiểu và thậm chí cho là vô nghĩa – nhưng một khi bạn triệt ngộ rồi, nó sẽ là lưỡi gươm bén giúp bạn chém đứt phăng các tần lớp trùng trùng mọi “vấn đề” phức tạp do tâm trí tạo dựng ra. Bạn bắt đầu thức tỉnh. Rất có thể nó cũng hiệu quả hơn.
Bạn xóa tan nỗi bất hòa, chữa lành đau khổ, xua đi vô minh – không cần phải làm gì cả – chỉ cần lưu trú ở hiện tiền và thường xuyên giữ được trạng thái hiện trú toàn triệt đó. Sự cứu rỗi được cảm nhận không phải như là một kinh nghiệm thoáng qua mà là sự hiện trú vĩnh cửu. Cái Bây giờ cũng là tâm điểm của giáo lý Sufism, một chi phái thần bí thuộc Hồi giáo.