Đó đây khắp thế giới thần duy vật đã ngự trị, đã tiêm nhiễm trong từng đường gân thớ thịt người thời đại óc đ ài các. Khi sáng tạo con người, Thượng đế sáng tạo giống hình ảnh người. Giữa họ và bạn tâm giao có sự cộng thông đời sống tinh thần, tình cảm: người nầy lo sống cho người kia và hỗ tương tìm hạnh phúc cho nhau.
Sao không có chút dè dặt mà nghĩ rằng người dễ mở cửa lòng ta có thể đã để cửa lòng rước bao kẻ và sẽ không khó mở cửa lòng rước người khác. Nhưng các bạn trai đều có phút giống Tilstoi ở chỗ lòng dậy lên mùa mộng biếc. Trong mục dưới toiâ sẽ đề cập rộng sự phát lộ ái tình của bạn trai.
Một trăm bạn trai có đến 99 bạn, tối ưa thức khuya nghe nói chuyện ma. Trong đoàn thanh niên hướng đạo hay trong lớp bạn nào coi bộ đạo đức, hiền lương, thường các kẻ nầy tránh xa, ngạo nghễ. Có rất nhiều mâu thuẫn đáng tiếc của ái tình, bạn trai biết lắm.
Nhưng cái tật lôi thôi là tật căn bản của họ. Cách chung thì bạn trai ngủ thở mạnh nếu không phải là ngái to. Nhưng tại tự nhiên trong người họ phát tiết ra chất dịch thừa khó thở ấy.
Họ ngơ ngác nghe lòng thiếu thốn một cái gì. Đôi khi họ hơi lố lăng trong cách ăn nói, khi họ bàn về điều xấu ta đừng rầy liền. Nhà giáo dục nên lưu tâm huấn luyện riêng cho họ về vấn đề nầy.
Làm tác văn thì họ viết văn đọc vừa nổ mắt vừa điếc rái một lượt. Họ để con tim tự do gảy khúc đàn lòng. Có khi sau những giờ bàn tâm sự mà trong đó chia động từ yêu nhau không biết bao lần, họ từ giã nhau bằng nhữõng nụ hôn âu yếm.
Nhưng tâm hồn ấy tôi thấy có thể thành công to mà cũng có thể thất bại to. Nếu Désirée chân thành yêu Nã Phá Luân bao nhiêu rồi bị chàng bội tình làm khổ bao nhiêu thì Joséphine yêu Charles và bội tình với Nã Phá Luân bấy nhiêu. Họ kiếm trong đó những ngụ ý, thâm ý gì theo họ muốn đó.
Thế mà khi viết những cánh thư tỏ niềm ái ân thì chẳng những lẹ như Kiều (vạch da cây vịnh bốn câu ba vần) mà còn đầy hình ảnh, màu sắc, văn chất, văn khí, đủ điều. Người ta đâu lấy làm lạ khi thấy nhiều gia đình sạt nghiệp vì vợ tiêu lòn tiền của cho kẻ mình ngoại tình mà chồng vẫn sống trong sự gạt gẫm đáng thương tâm. Người ta có thể làm một từ điển về danh ngôn ca tụng tình tâm giao.
Chính người đ àn ông bảo đảm sinh mệnh vừa cho vợ, vừa cho con. Tình của bạn trai khi hướng ngoài gia đình thì phải đáp vào một đối tượng. Cái mồ dĩ vãng không nên đ ào lại đã đ ành.
Người ta trở thành tồi tàn, suy nhược hồi nào không hay. Hoa tàn mà lại thêm tươi, Trăng tàn mà lại hơn mười rằm xưa. Người ta thấy họ lố bịch, quá trớn, nông nỗi làm sao ấy.