Cứ chung mà nói, bạn trai có trí rộng xét, ý chí cường dũng, có tình cảm dồi dào nhưng ít bộc bạch. Cũng có nhiều nhà giáo vô lớp nói mỉa mai các bạn trai học dở hay lỗi lầm, nói bằng một giọng vô tình tỏ ra rằng các bạn trai là gốc cây, không biết nhục nhã, về nhà quên hết. Họ có bổn phận thánh hóa các tầng lớp nhân dân, chỉ cho họ nhận thấy vì tình yêu, vô bờ bến của thượng đế sáng chế, cứu thế, lập bí tích thánh thể và luôn luôn quan phòng đời sống vật chất, tinh thần, tâm đức và xã hội của từng cá nhân.
Viết về tâm lý nhiều hạng bạn trai, tôi không thể quên một số không nhỏ bạn trai xấu hổ phải lôi kiếp đời nghèo khổ, làm thuê, ở đợ, đi xin, sống trong điều kiện vật chất mọi bề túng thiếu. Tuy nhiên tôi tin chắc em đang chuẩn bị một thân hình mỹ lệ, một cõi lòng băng tuyết với những mùi hương thánh đức của Thượng đế để bước vào cung lòng tôi. Nếu không khéo tự luyện về tâmtính , họ có thể trở thành người gàn dở, có những quáitính làm trái tai gai mắt xã hội mà họ sống.
Cũng có những tâm hồn hư đốn sớm ghiền thú yêu đương tưởng tượng của các nhân vật hôi mùi Bonjour tristesse, Dans unmois, dans un an cũa Francoise Sagan cũng có. Bạn dặn mì thánh, mì chỉ, mì vắt lung tung, họ dạ vâng lia lịa. Tâm tình phức tạp của bạn trai trong tuổi nầy, cứ chung mà nói, không có gì đáng trách cả.
Nói năng nhiều khi không đo trước cân sau. Sa tăn vốn là thiên thần bị Thượng Đế trừng phạt nhưng vẫn sáng suốt. Giữa muà xuân của tâm hồn họ, dậy lên một bản hòa tấu có đủ khát vọng, tâm tình, ý tưởng, mơ mộng, luyến tiếc, bất mãn, lãnh đạm, hăng hái vân vân và vân vân.
Vì có những thứ tâm giao nói trên, nên tình tâm giao nhiều khi bị nghi ngờ. Không phải vìtính tự nhiên tốt nầy mà không có bạn trai đánh lộn. Có người cho tuổi của bạn trai là Tuổi bạc.
Lúc nam nữ còn ấu trĩ các điều kiện nầy như ngũ tiềm tàng. Tất cả những yếu tố ấy nung đúc óc trách nhiệm của mẹ đối với con. tính nầy bạn trai có không thua người cha trong gia đình.
Bạn có cười nôn ruột chưa, mà hầu hết bạn trai qua thời thiếu thanh niên đều mắc ít nhiều chứng na ná như vậy. Nếu để ý, những tác động thể dục hay thể thao không giúp sự phát triển của các bắp thịt bao nhiêu khoảng 12 đến 16. Đại để một bà mẹ hiền có thể thân mật nói: con, để mẹ nói con nghe những điều cao cả nầy nghe.
Lời này còn nói lên tình yêu quan phòng của tạo hóa khi đã sáng tạo nhân loại. Lòng bạn trai nao nao quá. Làm sao trong tập nhựt ký bạn trai được những dòng nầy: tâm thư gởi người em, bạn đời mà tôi yêu mến nhất trần gian vì quý phục.
Nhà giáo dục, chỉ vạch cho bạn trai tâm lý kỳ đặc ấy của họ. Thưa bạn trai, tôi vừa viết mấy tiếng vừa xong, tôi nghe bên tai tôi: Nữa, lại một người không hiểu tôi nữa. Cha mẹ khi thấy con trai của mình lố 12, 13 tuổi mà có những hiện tượng nầy thì cứ đơn sơ nói thẳng cho chúng ăn mặc kín đáo đừng e ngại để con mình lắm lúc bối rối đâm ra có những tâm tình không hay như tôi trình bày dưới đây.
nhưng vào hoa niên, có những buổi chiều họ giựt mình, đứng lại trong tâm hồn, thinh lặng thấy rằng vườn lòng ai đã gieo bao giống tâm tình mà nay họ nhận thức được hương vị của nhiều cỏ hoa tình cảm lạ. Người bạn trai bắt đầu yêu và lý luận. Đó là chỗ yếu của bạn trai.