Nếu ai đó nói rằng họ có một cảm nhận lẫn lộn về sự việc, khi đó, người chủ toạ có thể hỏi xem cảm giác lẫn lộn đó bao gồm những gì. Khi một người sử dụng chiếc mũ đỏ, điều này đồng nghĩa với việc người đó sẽ không cần phải cố chứng minh cảm xúc của mình hoặc đưa ra những lý giải lôgíc cho điều này. Bằng cách sử dụng lối tư duy chiếc mũ vàng, mọi người cố tìm ra những cách giải quyết có thể để biến phương án đang xem xét thành hiện thực.
Ông đưa ra kết luận dựa trên trắc nghiệm: trói một người vào đường hầm, và nhờ ngọn đuốc rọi từ ngoài vào, cái mà anh ta nhìn thấy duy nhất chính là cái bóng của mình phản chiếu ở cuối đường hầm. Lối tư duy chiếc mũ vàng có liên quan tới sự đánh giá tích cực trong khi lối tư duy chiếc mũ đen lại liên quan tới những đánh giá tiêu cực. Liệu mọi người có cùng quan điểm như vậy?
Và nếu chúng ta cứ tư duy kiểu như vậy, chúng ta lại quay lại lối mòn là tư duy tranh luận truyền thống của người Phương Tây. Vào bất kỳ một thời điểm nào của một cuộc họp, hội nghị hoặc một buổi thảo luận, chúng ta có thể nêu lên những cảm xúc chiếc mũ đỏ. Có sáu sắc màu tương ứng với sáu chiếc mũ: trắng, đỏ, đen, vàng, xanh lá cây và xanh da trời.
Năm 1998, tôi được mời nói chuyện trong một hội nghị lập hiến nước Úc khi họ đang xem xét về tương lai của đất nước liên bang này, tôi đã kể câu chuyện sau: Tiếp theo là thời điểm của chiếc mũ đen. Từ ngẫu nhiên ta chọn là từ con ếch.
Chúng ta có thể cố gắng phân tích những lý do khởi nguồn của những phán đoán trực giác, nhưng dường nhừ chúng ta không bao giờ làm được diều này. hích, hay biện minh cho cảm xúc đó. Nếu đó là một chiếc ghế đơn giản, bạn sẽ chê đó là đó là một chiếc ghế đơn điệu và lỗi mốt.
Suy nghĩ tích cực có được từ sự kết hợp của óc hiếu kỳ, sự thú vị, tính tham lam và ham muốn muốn «biến mọi việc thành hiện thực». Bạn cũng có thể trò chuyện với các chuyên gia để đưa ra các nhận định khác. Một nhà thám hiểm lập kế hoạch cho cuộc thám hiểm, một nhà tư duy cần cấu trúc tổ chức tư duy.
… Hãy cất chiếc mũ đen của bạn trong giây lát bởi vì tôi không thoả mãn với những ý tưởng chúng ta đang có. Người sử dụng chiếc mũ xanh sử dụng điểm dừng sáng tạo để cân nhắc, vào bất cứ thời điểm nào, ngay cả khi có thể vẫn còn những lựa chọn khác. Giáo sư Schimidt cho rằng con người không thể lái máy bay mà không cần trạm điều khiển mặt đất!
Plato sử dụng dẫn chứng này để chỉ ra rằng mọi người thực chất chỉ nhìn thất "mặt sau" của sự thật. Chúng ta hãy cố hình dung rằng sự việc không phải như vậy và chúng ta cần đưa ra quyết định hôm nay vì chúng ta đang kiểm soát sự việc. Nó có nghĩa là mỗi người tư duy hãy chuyển sang sử dụng mũ xanh tư duy và thực hiện vai trò nhận xét chính xác và có trọng tâm những tư duy diễn ra.
Liệu chúng ta có thể làm được điều gì đó từ cơ hội này. Khi chúng ta đội chiếc mũ trắng, chúng ta nêu ra những thông tin tổng hợp mang tính trung lập. Lý do đầu tiên đó chính là do từ sáng tạo có nghĩa quá rộng và mơ hồ, như tôi đã nêu trong phần chiếc mũ vàng.
Tại hai quốc gia này thẩm phán hiện diện trong các phiên xét xử nhằm bảo vệ các luật chứng, đưa ra những phán quyết dựa trên những chứng cứ mà các luật sư đã chọn lọc từ trước hoặc hỏi trực tiếp trước toà để đưa ra. Giáo sư Schimidt cho rằng con người không thể lái máy bay mà không cần trạm điều khiển mặt đất! Chúng ta sẽ không bao giờ lựa chọn những ý tưởng mà cơ hội trở thành hiện thực là vô cùng mong manh nhưng chúng ta cần caháp phá chúng trên bản đồ tư duy.